مرور زمان كيفرى

مرور زمان كيفرى یعنی مدت زمانی که پس از آن دعوای کیفری قابل شکایت در محاکم کیفری نبوده و یا در صورت طرح شکایت، رسیدگی و اجرای حکم در خصوص آن منتفی می شود.مرور زمان کیفری صرفاً در جرایم تعزیری قابل گذشت جریان دارد و به شرح ذیل به سه نوع تقسیم می گردد.فاطمه انصاری وکیل پایه یک دادگستری به توضیح این موارد پرداخته است.

1.  مرور زمان شکایت
2. مرور زمان تعقیب
3. مرور زمان مجازات

مرور زمان شکایت

در توضیح مرور زمان شکایت ماده 106 قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٩٢ بیان نموده است که در جرائم تعزیری قابل گذشت، هرگاه متضرر از جرم در مدت یک سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم، شکایت نكند حق شكايت کیفری او ساقط می شود مگر اینکه تحت سلطه متهم بوده یا به دلیلی خارج از اختیار، قادر به شکایت نباشد که در این صورت مهلت مزبور از تاریخ رفع مانع محاسبه می شود.با تحقق مرور زمان شکایت، شاکی حق شکایت دیگر نخواهد داشت با این حال حق وی جهت مطالبه ضرر و زیان و مراجعه به دادگاه حقوقی همچنان محفوظ خواهد بود.

مرور زمان تعقیب

ماده ١٠٥ قانون مجازات اسلامى در مقام بیان مرور زمان تعقیب عنوان نموده است که اگر از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی تا انقضای مواعدی که بر حسب درجه جرم، مدت تحقق آن متفاوت است حکم قطعی صادر نشود تعقیب جرائم متوقف می گردد.به عبارتی با حصول مرور زمان تعقیب، دادگاه اقدام به صدور قرار موقوفی تعقیب در پرونده می نماید.منظور از اقدام تعقیبی و تحقیقی اقداماتی است که مقام قضائی در راستای وظایف قانونی خود اقدام به احضار، جلب، بازجویی، استماع اظهارات شهود و مطلعان و تحقیقات محلی و یا معاینه محلی می نماید.مواعد در مرور زمان تعقیب بدین شرح است:(جزای نقدی مندرج در بندهای زیر به موجب مصوبه مورخ 1403/03/30 هیات وزیران با مبالغ تعدیلی درج شده است.)

• الف – جرائم تعزیری درجه ١

( حبس بیش از بیست و پنج سال، جزای نقدی نه میلیارد و دویست میلیون ريال، مصادره کل اموال، انحلال شخص حقوقی )
مرور زمان تعقیب با انقضاى ١٥سال از زمان وقوع جرم

• ب – جرائم تعزیری درجه ٢

( حبس بیش از پانزده تا بیست و پنج سال، جزاى نقدى پنج میلیارد ریال تا نه میلیارد و دویست ميليون ريال)

مرور زمان تعقیب با انقضای ١٥ سال از تاريخ وقوع جرم

• ج-جرائم تعزیری درجه ٣

( حبس بیش از ده تا پانزده سال، جزای نقدی سه میلیارد و سیصد میلیون ریال تا پنج میلیارد ريال)
مرور زمان تعقیب با انقضای ١٥ سال از تاريخ وقوع جرم

•  د-جرائم تعزیری درجه ٤

(حبس بیش از پنج تا ده سال، جزای نقدی یک میلیارد و ششصد و پنجاه میلیون ریال تا سه میلیارد و سیصد میلیون ریال، انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی)
مرور زمان تعقیب با انقضای مدت ١٠ سال ازتاريخ وقوع جرم

• ه-جرائم تعزیری درجه ٥

(حبس بیش از دو تا پنج سال، جزای نقدی هشتصد میلیون ریال تا یک میلیارد و ششصد و پنجاه میلیون ريال، محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از پنج تا پانزده سال، ممنوعیت دائم از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی، ممنوعیت دائم از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه )
مرور زمان تعقیب با انقضای مدت ٧سال از تاريخ وقوع جرم

•  و-جرائم تعزیری درجه ٦

(حبس بیش از شش ماه تا دو سال، جزای نقدی دویست میلیون ریال تا هشتصد میلیون ریال، شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه و تا نود و نه ضربه در جرایم منافی عفت، محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال، انتشار حکم قطعی در رسانه ها، ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال، ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی تا مدت پنج سال)
مرور زمان تعقیب با انقضای مدت ٥ سال ازتاريخ وقوع جرم

•  ز-جرائم تعزیری درجه ٧

(حبس از نود و یک روز تا شش ماه، جزای نقدی یکصد میلیون ريال تا دویست میلیون ريال، شلاق از یازده تا سی ضربه، محرومیت از حقوق اجتماعی تا شش ماه )
مرور زمان تعقیب با انقضای مدت ٥ سال از تاريخ وقوع جرم

• ح-جرائم تعزیری درجه ٨

(حبس تا سه ماه، جزای نقدی یکصد میلیون ريال، شلاق تا ده ضربه)
مرور زمان تعقیب با انقضای مدت ٥ سال از تاريخ وقوع جرم

مرور زمان مجازات

در مرور زمان مجازات، اگر به هر دلیل مجازات اجرا نشود اگر بعداً شخص مرتکب جرم جدیدی شود دیگر تکرار جرم برای او محسوب نمی گردد.مطابق ماده ١٠٧ قانون مجازات اسلامى چنانچه در اجرای حکم تعزیری قطعی، تعللی ایجاد شود تحقق مرور زمان به ترتیب ذیل است:
در جرائم درجه ١ تا ٣ با انقضای مدت ٢٠ سال از تاريخ قطعيت حكم
در جرائم تعزیری درجه ٤ با انقضای مدت ١٥ سال
در جرائم تعزیری درجه ٥ با انقضای مدت ١٠ سال
در جرائم تعزیری درجه ٦ با انقضای مدت ٧ سال
در جرائم تعزیری درجه ٧ و ٨ با انقضای مدت ٥ سال.

مرور زمان كيفرى

نویسنده: فاطمه انصاری-وکیل پایه یک دادگستری