عواقب عدم ثبت چک صیادی

با توجه به لزوم ثبت چک صیادی در زمان صدور و ظهرنویسی، در این مقاله به چند سوال مهم در خصوص عواقب عدم ثبت چک صیادی پاسخ داده ایم.توصیه می گردد به هنگام دریافت چک صیادی از ثبت آن توسط صادرکننده و یا ظهرنویس اطمینان حاصل نماید.همچنین استعلام وضعیت چکهای برگشتی شخص مقابل از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا افراد دارای چک برگشتی امکان ثبت چک در سامانه صیادی را ندارند.

در صورت عدم ثبت چک در سامانه صیادی آیا می توان اقدام به دریافت وجه آن از بانک نمود؟

طبق قانون صدور چک بانکها مکلفند در صورتی که نام دارنده جدید در سامانه صیاد ثبت نشده باشد از پرداخت وجه چک به دارنده چک خودداری نمایند و در این باره اقدام به صدور اعلامیه عدم ثبت چک در سامانه صیادی نمایند و آن را در اختیار دارنده چک قرار دهند.

با عدم ثبت چک در سامانه صیادی، مبدأ مطالبه خسارت تأخیر تأدیه آن از چه زمانی خواهد بود؟

در صورت عدم ثبت چک صیادی ، چک فاقد وصف تجاری خواهد بود.بنابراین مبداء احتساب خسارت تاخیر تادیه چک نیز همانند سایر طلب عادی از تاریخ مطالبه محاسبه خواهد گردید و دیگر نمی توان از تاریخ سررسید چک، محاسبه آن را درخواست نمود.

تمامی مطالب در مورد عواقب عدم ثبت چک صیادی توسط وکیل پایه یک دادگستری تهیه و تنظیم شده است.

دریافت چک با ظهر نویسی فیزیکی و بدون ثبت در سامانه صیادی چه وضعیتی خواهد داشت؟

طبق تبصره یک ماده 21 مکرر قانون صدور چک صدور و پشت نویسی چک بدون درج در سامانه صیاد فاقد اعتبار دانسته شده است.بنابراین با توجه به اجباری بودن ثبت نقل و انتقالات چک از طریق سامانه صیادی اگر چک بدون ثبت و به صورت فیزیکی ظهر نویسی شود به دلیل عدم شمول قانون تجارت بر چک مذکور، مسئولیت تضامنی بین صادرکننده و ظهر نویس فیزیکی وجود نخواهد داشت بنابراین دارنده نمی تواند وجه چک را از صادرکننده مطالبه نماید و صرفاً می تواند به دست قبلی چک مراجعه نماید.با این توضیح که چک مذکور فاقد وصف تجاری بوده و در دست دارنده یک سند عادی محسوب می شود و در دیون مدنی هم نوع ضمانت نقل ذمه به ذمه است و دیگر مسئولیت تضامنی برقرار نیست.در جدیدترین استعلام صورت گرفته از اداره کل حقوقی قوه قضائیه در تاریخ 1402/12/16 به این موضوع اشاره شده است که بدین شرح است:

استعلام

با عنایت به ماده ۲۱ مکرر اصلاحی ۱۳۹۷ و ۱۴۰۰ مصوب ۱۳۵۵ با اصلاحات و الحاقات بعدی خواهشمند است به پرسشهای زیر پاسخ دهید:

(الف) اگر شخصی با امضای ظهر چک بدون ثبت انتقال در سامانه قصد انتقال چک را داشته باشد.آیا امضای ظهر چک مذکور را می توان ضمانت تلقی کرد؛ چنانچه امضاء مذکور ضمانت محسوب نشود، چه اثری بر آن مترتب است؛ این امضا مصداق کدام ماهیت حقوقی است؟

(ب)هرگاه چک به صورت «در وجه حامل» صادر شود چه اثر حقوقی بر آن مترتب می شود و این چک مصداق کدام ماهیت حقوقی است؟

پاسخ

الف – اولاً، به موجب تبصره یک اصلاحی ۱۴۰۰/۱/۲۹ ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک مصوب ۱۳۹۷/۸/۱۳ ثبت چک در سامانه صیاد شرط اعتبار و شمول قوانین مربوط به چنین سندی است و در صورت عدم ثبت در این سامانه چک ماهیت تجاری خود را از دست می دهد و دارنده نمی تواند از مزایای اسناد تجاری از جمله ظهرنویسی استفاده کند و روابط طرفین تابع عمومات قانون مدنی است؛ بنابراین در فرض سؤال امضای ظهر چک به قصد انتقال، ضمانت نیز تلقی نمی شود.

ثانياً، با توجه به اینکه در فرض سؤال امکان ظهرنویسی چک به لحاظ عدم ثبت در سامانه وجود ندارد، ظهرنویسی فیزیکی مشمول مقررات قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱ و قانون صدور چک مصوب ۱۳۵۵ با اصلاحات و الحاقات بعدی نیست و تشخیص نوع رابطه دارنده با صادر کننده و همچنین ظهرنویس با لحاظ ماده ۴۰۳ قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱، امری موضوعی و مصداقی است که بر عهده مرجع قضایی رسیدگی کننده است.

ب – در فرض سؤال که صادر کننده چک را در وجه حامل و بدون ثبت در سامانه صیاد تنظیم کرده و به دارنده تحویل داده است با عنایت به اینکه وفق تبصره یک اصلاحی ماده ۲۱ مکرر یاد شده صدور چک در وجه حامل ممنوع است و قید نام دارنده چک در آن از جمله شرایط سند محسوب می شود، مشمول مقررات راجع به اسناد تجاری نخواهد بود و دارنده نمی تواند از مزایای اسناد تجاری استفاده کند و روابط طرفین تابع عمومات قانون مدنی است.

در صورت نیاز به مشاوره و اطلاعات بیشتر در مورد عواقب عدم ثبت چک صیادی با ما در تماس باشید تا توسط وکیل پایه یک دادگستری راهنمایی دریافت کنید.

با عدم ثبت چک، دارنده چک با چه محرومیت های قانونی مواجهه خواهد بود؟

با صدور چک و عدم ثبت آن در سامانه صیادی ، دارنده از مزایای تجاری چک محروم می گردد بنابراین محاسبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ مطالبه وجه آن خواهد بود، از آنجایی که چک طلب عادی محسوب می شود لذا نمی توان وفق ماده 23 قانون صدور چک نسبت به آن درخواست صدور اجرائیه مستقیم چک نمود.همچنین مسئولیت تضامنی بین صاحب امضاء و صاحب حساب که طبق ماده 19 قانون صدور چک مقرر گردیده است منتفی خواهد گردید.صدور تامین خواسته نیز منوط به تودیع خسارت احتمالی خواهد بود.

«برای دریافت مشاوره تخصصی با موضوع عواقب عدم ثبت چک صیادی با ما در تماس باشید.»

عواقب عدم ثبت چک صیادی

نویسنده:فاطمه انصاری-وکیل پایه یک دادگستری