الزام صادرکننده به ثبت چک صیادی

لزوم طرح دعوی الزام صادرکننده به ثبت چک صیادی زمانی مطرح گردید که برخی صادرکنندگان چک بدون ثبت چک در سامانه صیادی اقدام به صدور چک نمودند.همین موضوع باعث گردید دارنده چک از برخی حمایت های قانونی محروم گردد و عدم ثبت چک موجب شکل گیری موج جدیدی از دعاوی با موضوع دعوی الزام صادرکننده به ثبت چک صیادی در محاکم قضایی گردید.با این توضیح که از ابتدای سال 1400 صدور و نقل و انتقال چک مستلزم ثبت مبلغ چک، تاریخ سررسید و نام دارنده چک در سامانه صیادی گردیده است و از این تاریخ صدور و پشت‌ نویسی چک در وجه حامل ممنوع اعلام شده است.البته نقل و انتقال چک های قدیمی طبق روال قبل از طریق پشت نویسی آن صورت می گیرد.

آیا دعوای الزام به ثبت چک در محاکم دادگستری قابل استماع است؟

با توجه به جدید بودن این نوع دعوی در سیستم قضایی، اکثریت قضات این دعوی را قابل استماع ندانسته و در مقابل، رویکرد اندکی از قضات مبنی بر پذیرش دعوی الزام صادرکننده به ثبت چک در سامانه صیاد می باشد که البته به نظر می رسد نظر اقلیت صحیح باشد.چرا که با صدور چک، صادرکننده به صورت ضمنی تعهد بر ثبت چک در سامانه صیادی دارد و در واقع می توان گفت ثبت چک از لوازم عرفی صدور آن است.از طرفی چک وسیله پرداخت در بسیاری از معاملات بوده و باید به نحوی صادر شود که اولاً قابل وصول بوده ثانیاً تمام امتیازات چک را دارا باشد، در غیر این صورت امنیت معاملات اقتصادی مورد خدشه قرار خواهد گرفت و مردم از تحویل گرفتن چک امتناع خواهند نمود.از طرفی اصل بر قابل استماع بودن دعاوی بوده و نمی توان بی دلیل تظلم خواهی افراد را در دستگاه قضا با محرومیت روبه رو نمود.همچنین درخواست الزام صادرکننده به ثبت چک در سامانه بر اساس قاعده الحاکم ولی الممتنع است.مفهوم این قاعده این است که چنانچه شخصی از ادای حقوق دیگران امتناع می ورزد حاکم پس از احراز امتناع وی، در راستای حفظ نظم عمومی و اجرای عدالت اجتماعی از باب ولایتی که دارد نسبت به ادای حقوق ذی حق راساً اقدام نماید.

با توجه به اختلافی بودن این موضوع پیشنهاد ما این است ابتداً دعوی الزام صادرکننده به ثبت چک صیادی مطرح گردد و در صورت عدم پذیرش آن از سوی دادگاه در مرحله بعدی دادخواست مطالبه وجه مطرح شود.در دادخواست مطالبه وجه، خواسته صحیح «مطالبه وجه مندرج در چک به شماره….صادره از بانک……»به طرفیت صادرکننده خواهد بود.

در مطالب آتی به یک نمونه دادنامه موفق مبنی بر پذیرش دعوی الزام صادرکننده به ثبت چک صیادی اشاره نموده ایم.

خواندگان دعوی الزام به ثبت چک چه کسانی هستند؟

در این دعوی، صادرکننده چک خوانده دعوی است و طرف قرار دادن بانک محال علیه صحیح نمی باشد.

نمونه دادنامه الزام صادرکننده به ثبت چک در سامانه صیادی

گردشکار: خواهان دادخواستی به خواسته فوق به طرفیت خواندگان بالا تقدیم داشته که پس از ارجاع به این شعبه و ثبت به کلاسه فوق و جری تشریفات قانونی در وقت مقرر دادگاه به تصدی امضا کننده زیر تشکیل است و با توجه به محتویات پرونده ختم رسیدگی را اعلام و به شرح زیر مبادرت به صدور رای می نماید.

تمامی مطالب این صفحه با موضوع دعوی الزام صادرکننده به ثبت چک صیادی توسط وکیل پایه یک دادگستری تهیه و تنظیم شده است.در صورت نیاز به مشاوره بیشتر می توانید با ما در تماس باشید.

«رای دادگاه»

در خصوص دادخواست آقای … فرزند… با وکالت… فرزند … به طرفیت … به خواسته سایر دعاوي غير مالي الزام خوانده به ثبت يك فقره چک به شماره 182135155248 در سامانه صیاد به مبلغ 8 میلیارد تومان به انضمام کلیه خسارات دادرسي و حق الوكاله وكيل، مطالبه خسارات دادرسی نظر به این که1- صدور چک موضوع پرونده از سوی خوانده و عدم ثبت آن در سامانه صیاد به دلالت مستندات پرونده شامل کپی مصدق چک و اعلامیه عدم ثبت برگه چک در سامانه صیاد صادره از بانک ملت به شرح مندرج در ضمانم دادخواست و نیز اظهارات خوانده در جلسه رسیدگی محرز و مسلم است.2- عمده دفاعیات خوانده بر این مطلب استوار است که خواهان طبق قرارداد فی مابین وکالت در فروش به میزان چهار دانگ از ملک متنازع فیه را به وی نداده است که این امر ارتباطی به موضوع صدور چک بابت حسن انجام تعهد ندارد. 3 – مطابق مواد 3-4-5-6-21 مکرر قانون صدور چک با آخرین اصلاحیه صادر کننده چک مکلف است پس از صدور چک آن را در سامانه صیاد ثبت نماید تا دارنده بتواند از مزایای اسناد تجاری و مزایای ماده 23 این قانون بهرمند گردد بنابراین صادر کننده نباید چک را به نحوی تنظیم نماید که صادر کننده را از این مزایا محروم نماید ثبت چک در سامانه صیاد از شرایط صدور چک است بنابراین کسی که چک را در سامانه ثبت ننماید گواهی چک صادر نکرده است بنابراین دادگاه خواسته خواهان را مقرون به صحت دانسته و مستنداً به مواد 198-299-331-502-515-519 قانون آیین دادرسی مدنی حکم به محکومیت خوانده به ثبت یک فقره چک به شماره … در سامانه صیاد به مبلغ هشت میلیارد تومان به عنوان اصل خواسته به انضمام محکومیت خوانده به پرداخت هزینه دادرسی به مبلغ 2/027/500 ريال و حق الوكاله وكيل مطابق تعرفه قانونی در حق خواهان صادر و اعلام میگردد رأی صادره حضوری بوده و ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در محاکم تجدیدنظر خواهد بود.

نحوه اجرای دادنامه الزام صادرکننده به ثبت چک در اجرای احکام

پس از قطعیت حکم و در مرحله اجرا، چنانچه محکوم علیه از ثبت چک در این مرحله استنکاف ورزد.دادوز اجرای احکام موظف است در راستای ماده 47 قانون اجرای احکام مدنی با بانک مربوطه مکاتبه نموده و دستور ثبت چک در سامانه صیاد را صادر نماید.

ماده 47 قانون اجرای احکام مدنی:

هر‌گاه محکوم‌به انجام عمل معینی باشد و محکوم‌علیه از انجام آن امتناع ورزد و انجام عمل به توسط شخص دیگری ممکن باشد محکوم‌له می‌تواند تحت نظر دادورز (‌مامور اجرا) آن عمل را وسیله دیگری انجام دهد و هزینه آن را مطالبه کند…

از آنجایی که مسدود بودن حساب محکوم علیه  یا وجود چک برگشتی مانع از ثبت چک در سامانه صیادی از سوی بانک است لذا در صورت وصول پاسخ بانک مبنی برعدم امکان ثبت چک، محکوم له می تواند به صرف همین جوابیه از آثار ثبت چک مانند امکان درخواست اجرائیه موضوع ماده ۲۳ قانون چک و سایر مزایای تجاری آن استفاده نماید.

نمونه فرم ثبت چک در سامانه صیادی توسط بانک محال علیه به دستور دادگاه

الزام صادرکننده به ثبت چک صیادی

نویسنده: فاطمه انصاری –وکیل پایه یک دادگستری